Het capaciteitstarief is een nieuwe manier van energiefacturatie die sinds begin 2023 is ingevoerd in Vlaanderen. Het doel van dit tarief is om de elektriciteitskosten te verdelen op basis van het piekverbruik van een huishouden. Deze verandering kan echter voor veel mensen verwarrend zijn en zal leiden tot hogere energierekeningen als je niet op de juiste manier met je verbruik omgaat. In dit blogbericht leg ik uit wat het capaciteitstarief precies is, waarom je zou moeten overwegen om een slimme batterij met peak shaving te gebruiken, en wat je kunt doen als je de digitale meter die hierbij noodzakelijk is wilt weigeren.
Wat is het Capaciteitstarief?
Het capaciteitstarief is een onderdeel van de elektriciteitsfactuur dat is gebaseerd op de pieken in je elektriciteitsverbruik in plaats van op het totale verbruik. Dit betekent dat je niet alleen betaalt voor de hoeveelheid stroom die je gebruikt, maar ook voor het moment waarop je deze stroom verbruikt. De nadruk ligt vooral op de hoogste piek die je gedurende een maand hebt bereikt. Deze piekbelasting wordt gemeten in kilowatt (kW) en bepaalt het tarief dat je betaalt.
Het idee achter het capaciteitstarief is om consumenten aan te moedigen om hun verbruik meer te spreiden en om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen. Door pieken in het verbruik te beperken, kunnen netbeheerders de infrastructuurkosten verlagen, wat uiteindelijk voor iedereen voordelig zou moeten zijn. Maar als je veel elektriciteit gebruikt in korte tijd, bijvoorbeeld door meerdere apparaten tegelijk aan te zetten, kan dit tarief flink oplopen.
Slimme Batterij en Peak Shaving als Oplossing
Een slimme manier om de impact van het capaciteitstarief te verminderen is het gebruik van een thuisbatterij met zogenaamde “peak shaving”-technologie. Maar wat houdt dit precies in?
Peak shaving is een techniek waarbij een batterij wordt ingezet om de pieken in het elektriciteitsverbruik af te vlakken. Wanneer je bijvoorbeeld veel stroom verbruikt door meerdere apparaten tegelijkertijd aan te zetten, kan de slimme batterij ingrijpen door elektriciteit uit de batterij te leveren in plaats van rechtstreeks van het net. Hierdoor wordt de piek verlaagd en daarmee ook het capaciteitstarief.
Een slimme batterij slaat overtollige energie op, bijvoorbeeld van zonnepanelen, en geeft deze energie af op momenten dat het verbruik hoog is. Hierdoor wordt het elektriciteitsverbruik meer gespreid over de dag, wat leidt tot lagere pieken en dus een lager capaciteitstarief. Dit zal niet alleen resulteren in een lagere energierekening, maar draagt ook bij aan een stabieler en duurzamer elektriciteitsnet.
De Digitale Meter en Kan Je Deze nog Weigeren?
Een cruciaal onderdeel van het capaciteitstarief is de digitale meter. Deze slimme meter registreert niet alleen hoeveel energie je verbruikt, maar ook wanneer je deze energie verbruikt. Deze gegevens zijn essentieel voor het berekenen van het capaciteitstarief.
Toch is er een groep mensen die terughoudend is om een digitale meter te laten installeren. De redenen hiervoor variëren, maar veelvoorkomende zorgen zijn privacy en mogelijke gezondheidsrisico’s. Sommige mensen vinden ook dat de digitale meter leidt tot hogere kosten, omdat deze het gemakkelijker maakt om verbruikspieken te detecteren en te belasten. Je betaalt wel geen vast tarief meer voor het gebruik van het net voor je zonnepanelen, het zogenaamde prosumententarief.
Het is in Vlaanderen tot nu toe mogelijk is om de installatie van een digitale meter te weigeren, maar hier zijn belangrijke uitzonderingen op. Als je zonnepanelen hebt die ouder zijn dan 15 jaar, kun je de installatie van de digitale meter niet meer weigeren. Daarnaast is er een deadline gesteld: vanaf 2025 is het voor niemand meer mogelijk om de digitale meter te weigeren. Dit betekent dat alle huishoudens vroeg of laat over moeten schakelen naar deze nieuwe technologie, aangezien de digitale meter onmisbaar is voor het beheer van het capaciteitstarief en andere toekomstige energiemanagementsystemen.
Het is dus belangrijk om nu al na te denken over hoe je met je energieverbruik omgaat en of een slimme batterij met peak shaving een goede investering voor je is, om zo voorbereid te zijn op deze veranderingen en om onnodige kosten te vermijden.